مونل چیست؟
از جمله متریال پر مصرف در صنعت کشور ورق 400 و غیره در ضخامت و ابعاد مختلف ، میلگرد 404 و غیره در قطر های مختلف ،
لوله 401 و دیگر آلیاژ های آن و شیر آلات 500 و … و اتصالات و فلنج میباشد که از نظر ظاهر شبیه انواع آلیاژ استنلس استیل میباشد.
فلز نام برده به عنوان یکی از مقاوم ترین آلیاژها در برابر خوردگی های شیمیایی میباشد و به همین علت مصارف بسیار خاصی دارد
از جمله ی این مصارف میتوان به استفاده از آلیاژ در پره ی کشتی ها و توربینهایی ک نیاز به مقاومت خوردگی مهم ترین خاصیت مورد انتظار از آن میباشد بکار میرود.
فلز آلیاژ دارای گرید های متفاوتی است که بسته به نیاز صنعت تولید و واردات میگردند که شامل :
- 400 ( MONEL 400 )
- 401 ( MONEL 401 )
- 404 ( MONEL 404 )
- آلیاژ 500 ( MONEL K 500 )
- فلز 405 ( MONEL R 405 )
جدول آلیاژ درصد ترکیبی و خواص مونل در زیر آمده است :
| نام تجاری | ASTM/AISIALLOY TYPE | UNS | Cu% | Ai% | Ti% | Fe% | Mn% | Si% | Ni% |
| مونل 400 | B 127,B 164 | N04400 | 28-34 | 2.5 MAX | 2.0 MAX | 63 MIN | |||
| مونل 401 | N04401 | 28-34 | 2.5 MAX | 2.0 MAX | 63 MIN | ||||
| مونل 404 | N04404 | 28-34 | 2.5 MAX | 2.0 MAX | 63 MIN | ||||
| مونل K-500 | B 865 | N05500 | 27-33 | 2.3-3.15 | 0.35-0.85 | 2.0 MAX | 1.5 MAX | 63 MIN | |
| مونل R-405 | B 164 | N04405 | 28-34 | 2.5 MAX | 2.0 MAX | 0.5 MAX | 63 MIN |
انواع
شش نوع مونل وجود دارد. همه انواع ، شامل درصد زیادی نیکل (تا 67٪)، به همراه مقداری آهن، منگنز، کربن و سیلیکون است.
افزودن عناصر دیگری مانند آلومینیوم و تیتانیوم، به خصوص در دماهای بالا، استحکام را افزایش می دهند، ، و آن را در صنعت هوا فضا کاربردی میکند.
خواص
از خواص فلز مونل که بسیار مورد توجه است، مقاومت بینظیر این آلیاژ در محیطهای شیمیایی و دریایی است. از خصوصیات دیگر آن میتوان به حفظ مقاومت در محدوده دمایی گسترده اشاره کرد.
کاربرد
در محدوده وسیعی از شرایط و محیطها مانند: از آب خالص تا اسیدهای معدنی غیر اکسید کننده، نمک و محیط قلیایی در برابر خوردگی مقاوم است.
در نتیجه، آلیاژهای در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، فرایندهای شیمیایی، پتروشیمی و پالایشگاه ها مورد استقبال قرار میگیرند.
همه کاربرد آلیاژ مونل قبل از پیدایش فولادهای ضد زنگ بوده است.
هرچند هنوز هم درکنار فولادهای ضد زنگ از این سوپرآلیاژها در ساخت محصولاتی مانند مبدلهای حرارتی، سیستم های لوله کشی،
مخازن سوخت وتانکرهای آب، سینک های آشپزخانه و مصالح بام خانه استفاده میشود.
همانطور که پیش از این ذکر شد، آلیاژ در صنعت های مختلف استفاده میشود.
تقاضای آلیاژ مونل به دلیل راحتی در جوشکاری و لحیم کاری شود. این به خاطر خصوصیات زیر است:
مقاومت بالا در برابر خوردگی در محیط اسیدی و قلیایی
استحکام مکانیکی بالا
شکل پذیری خوب
کم هزینه
در دسترس بودن در اشکال مختلف از جمله ورق نورد گرم و سرد، صفحات، میلگرد و لوله
ظاهر و نمای جذاب
گریدها
گریدهای آلیاژ مونل دارای خواص متفاوتی است. این گریدها برای کاربردهای مختلف استفاده می شوند.
در این بخش با انواع رایج این آلیاژ آشنا می‌شوید. خواص فلز برای هرکدام از این گریدها به تفصیل شرح داده شده است.
مونل 400 (MONEL 400)
آلیاژ 400 همچنین به عنوان سوپرآلیاژ مونل شناخته می شود.
این آلیاژ در برخی از اشکال استاندارد مانند شش گوش، گرد، لوله، پروفیل، ورق، نوار، صفحه و مفتول موجود است.
چگالی مونل 400 برابر است با 8.8 گرم بر سانتی متر مکعب. از آنجایی که این گرید از این فلز بسیار پر استفاده است، داشتن خواص مکانیکی مونل 400 درباره آن خالی از لطف نیست.
روشهای معمول ماشینکاری آلیاژهای آهن برای این آلیاژ می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
روشهای جوشکاری از جمله گاز قوس، جوشکاری زیر پودری، جوشکاری قوس الکتریکی توصیه می شود.
از کاربرد آلیاژ 400 می توان به اتصالات دریایی، پمپ ها، شیرها و سیستم های لوله کشی برای صنایع آبی، تجهیزات کارخانه شیمیایی، فریم عینک، کاربردهای هواشناسی و آلات موسیقی اشاره کرد.
استاندارهای زیر، نامهای دیگری است که برای 400 استفاده میشود.
AMS 4574
AMS 4675
AMS 4731
ASTM B163
ASTM B165
ASTM F96
UNS N04400
401 (MONEL 401)
401 برای استفاده در کاربردهای الکتریکی و الکترونیکی خاص طراحی شده است. شکل های معمول این آلیاژ، نوار و سیم است.
چگالی 401 برابر است با 8.89 گرم بر سانتی متر مکعب. استفاده از جوشکاری قوس گاز تنگستن در این آلیاژ، رایج است.
لازم است بدانید که جوشکاری مقاومت یک روش رضایت بخش برای این آلیاژ است.
استاندارد دیگر برای نامگذاری این فولاد عبارتست از:
UNS N04401
404 (MONEL 404)
404 دارای محتوای مس نسبتا بالا است. از این رو کاربرد 404 در مصارف الکتریکی و الکترونیکی مناسب است.
چگالی 400 برابر است با 8.91 گرم بر سانتی متر مکعب. جوشکاری رایج در این آلیاژ، روشهای جوشکاری معمول است.
نامهای دیگری که برای آلیاژ 404 استفاده می شود، به صورت زیر است:
UNS N04404
ASTM F96
500 (MONEL K 500)
405 (MONEL R 405)
این گرید آلیاژ مونل، شکل پذیری عالی و ماشینکاری خوبی از خود نشان میدهد. از کاربردهای R 405 میتوان به استفاده از آنها در دستگاه پیچ برای ساختن اتصالات اشاره کرد.
مونل با استانداردهای زیر نیز شناخته میشود:
AMS 4674
ASTM B164 CLASS B
ASTM F467
ASTM F468
QQ N281
