مقایسه میلگرد TMT میلگرد ترمکس
در صنعت ساختمان‌سازی، انتخاب نوع مناسب میلگرد نقش مهمی در کیفیت، دوام، و ایمنی سازه دارد.مقایسه میلگرد TMT با میلگرد ترمکس در سال‌های اخیر، دو نوع میلگرد که توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند، میلگرد TMT و میلگرد ترمکس (Thermex) هستند. هر دو نوع، از فرایندهای حرارتی ویژه‌ای برای افزایش استحکام برخوردارند و در بسیاری از پروژه‌های عمرانی، از مسکن تا پل و برج استفاده می‌شوند. با این حال، تفاوت‌هایی نیز بین این دو میلگرد از نظر تولید، ساختار، خواص مکانیکی و عملکرد وجود دارد که در این مقاله به بررسی دقیق آن‌ها می‌پردازیم.
مقایسه میلگرد TMT با میلگرد ترمکس
میلگرد TMT یا Thermo-Mechanically Treated، نوعی میلگرد فولادی است که با استفاده از فرآیند حرارتی خاصی، به مقاومت بالا و چقرمگی مطلوبی می‌رسد. در این روش، فولاد داغ به‌محض خروج از نورد، با آب خنک می‌شود. این سرد شدن ناگهانی، یک لایه سطحی سخت و مارتنزیتی ایجاد می‌کند، در حالی که هسته داخلی میلگرد همچنان گرم و نرم می‌ماند. سپس با انتقال گرما از هسته به سطح، ساختار فریتی-پرلیتی چقرمه‌ای در مرکز شکل می‌گیرد.
مزایا:
استحکام کششی بالا
مقاومت در برابر زلزله
انعطاف‌پذیری خوب
جوش‌پذیری مناسب
مقاومت به خوردگی
میلگرد ترمکس چیست؟
میلگرد ترمکس نیز با استفاده از تکنولوژی خنک‌سازی سریع و حرارتی مشابه TMT تولید می‌شود، اما با روشی اختصاصی‌تر. در این روش، میلگرد در مرحله پایانی نورد، وارد یک سیستم آب‌پاشی با فشار بالا می‌شود (Thermex system) که باعث ایجاد یک پوسته مارتنزیتی بسیار سخت می‌گردد. سپس فرآیند خودگرمایی (Self-tempering) اتفاق می‌افتد و ساختار داخلی از داخل به بیرون تغییر فاز می‌دهد.
ترمکس در واقع نام یک فناوری ثبت‌شده آلمانی است که توسط شرکت‌های مختلف در ایران نیز با لایسنس یا بدون آن تولید می‌شود.
مزایا:
مقاومت فشاری و کششی بسیار بالا
سختی سطحی عالی
قابلیت کنترل دقیق فرآیند تولید
مقاومت بالا در برابر حرارت و ضربه
مقایسه فرآیند تولید
ویژگی میلگرد TMT میلگرد ترمکس
سیستم خنک‌سازی آب‌پاشی در چند مرحله آب‌پاشی شدید مقایسه میلگرد TMT با میلگرد ترمکس و کنترل‌شده در Thermex box
تغییر فاز سطح مارتنزیت مارتنزیت سخت‌تر و یکنواخت‌تر
کنترل دمای نهایی در حال حرکت با پایش خودکار و دقیق‌تر
تکنولوژی عمومی‌تر تکنولوژی ثبت‌شده و دقیق‌تر
در واقع، هر دو میلگرد از فرآیند سرد کردن سریع بهره می‌برند، اما در ترمکس، کنترل فرآیند خنک‌سازی با دقت بالاتری انجام می‌شود که به بهبود کیفیت سطحی و یکنواختی خواص مکانیکی می‌انجامد.
مقایسه خواص مکانیکی
خاصیت TMT ترمکس
استحکام تسلیم حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ مگاپاسکال بیش از ۵۰۰ مگاپاسکال
استحکام کششی ۵۵۰ تا ۶۰۰ مگاپاسکال ۶۰۰ تا ۶۵۰ مگاپاسکال
ازدیاد طول ۱۴ تا ۱۸٪ ۱۲ تا ۱۵٪
مقاومت زلزله‌ای بسیار خوب عالی
سختی سطح بالا بسیار بالا
هر دو نوع میلگرد عملکرد بسیار خوبی دارند، اما میلگرد ترمکس معمولاً مقایسه میلگرد TMT با میلگرد ترمکس در پروژه‌هایی با نیاز به مقاومت بیشتر، مانند برج‌ها و پروژه‌های زیرساختی بزرگ، به‌کار می‌رود.
مقایسه دوام و مقاومت در برابر خوردگی
در مناطق مرطوب یا محیط‌هایی با رطوبت بالا مانند شهرهای شمالی و جنوبی ایران، خوردگی میلگرد یکی از عوامل مهم تخریب سازه‌هاست. میلگرد TMT به‌دلیل پوسته سطحی فشرده و عدم وجود ترک‌های ریز، مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد. میلگرد ترمکس نیز با توجه به سختی بالا و ساختار متراکم‌تر، مقاومت بالاتری در محیط‌های مهاجم نشان می‌دهد.
در واقع، اگرچه هر دو میلگرد ضدزنگ نیستند، اما نسبت به میلگردهای ساده‌ی قدیمی (A1، A2) عملکرد بسیار بهتری دارند.
مقایسه جوش‌پذیری
یکی از نکات فنی مهم، توانایی جوشکاری میلگرد در پروژه‌های ساختمانی است. میلگردهای TMT و ترمکس به‌دلیل درصد پایین کربن (کمتر از ۰.۲۵٪)، قابلیت جوش‌پذیری خوبی دارند. البته در میلگرد ترمکس به دلیل سختی بالاتر سطحی، گاهی نیاز به پیش‌گرمایش موضعی یا استفاده از الکترود مناسب برای جلوگیری از ترک پس از جوشکاری وجود دارد.
قیمت و دسترسی در بازار ایران
در بازار ایران، میلگرد TMT بیشتر توسط کارخانه‌هایی مانند ذوب‌آهن اصفهان، فولاد خراسان و نیشابور تولید می‌شود. میلگرد ترمکس نیز توسط برندهایی مانند فولاد خوزستان، نورد قطعات فولادی اهواز و فولاد بافق عرضه می‌شود.
از نظر قیمتی، ترمکس معمولاً ۵ تا ۱۰ درصد گران‌تر از TMT است، به‌دلیل کنترل کیفیت دقیق‌تر و استحکام بالاتر.
مناسب‌ترین انتخاب برای پروژه شما؟
برای پروژه‌های معمولی مسکونی و اداری: میلگرد TMT کاملاً کفایت می‌کند و مقرون‌به‌صرفه است.
برای پروژه‌های با بارگذاری بالا، برج‌ها، پل‌ها، تونل‌ها و مناطق لرزه‌خیز: میلگرد ترمکس انتخاب بهتری است.
جمع‌بندی
میلگردهای TMT و ترمکس هر دو از پیشرفته‌ترین مقایسه میلگرد TMT با میلگرد ترمکس انواع میلگردهای آجدار هستند که با فرآیندهای حرارتی تقویت می‌شوند. در حالی‌که TMT به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی و بادوام در ساخت‌وساز شناخته می‌شود، ترمکس با استحکام و کیفیت یکنواخت‌تر، گزینه‌ای حرفه‌ای برای سازه‌های خاص و حیاتی است.
انتخاب بین این دو، به نیاز پروژه، بودجه و محل جغرافیایی بستگی دارد. در هر صورت، هر دو گزینه نسبت به میلگردهای سنتی، از نظر عملکرد، دوام و ایمنی در سطح بالاتری قرار دارند.
